Amerika Birleşik Devletleri'nin hakim olduğu küresel ekonomik sistem, Batı ekonomilerinin durgunluk ve belirsizliklerle karşı karşıya kalması, üretim gücü açısından Doğu ülkelerinin gerisinde kalması, ağır borç yükü ve dolar hegemonyasına karşı yeni arayışların artmasıyla sarsılıyor. Bu çöküş süreci, Batı'nın önde gelen kuruluşları ve yayın organları tarafından da sıkça gündeme getiriliyor.
İngiltere merkezli The Economist dergisi, "Liberal uluslararası sistem yavaş yavaş çöküyor. Bu çöküş ani ve geri döndürülemez olabilir." ifadesiyle gelişmekte olan ülkelerin küresel sisteme olan güveninin zayıfladığını ve alternatif arayışlara yöneldiklerini belirtti. Uluslararası Para Fonu (IMF) de ABD dolarının küresel ekonomilerdeki rezerv payının azaldığını ve Çin yuanı gibi para birimlerinin payının arttığını vurguladı.
ABD ekonomisi, hızla artan borç yüküyle mücadele ediyor. The Economist'in raporuna göre, ABD'nin borçları ödeyebilme kapasitesi zayıflıyor ve kamu gelirlerinin %16'sının borç ödemelerine gideceği öngörülüyor. Ekonomik büyümenin yavaşlaması, yüksek faiz oranları ve savunma harcamaları, ülkenin mali durumunu daha da zora sokuyor.
ABD'de işsizlik oranı yükseliyor. Business Insider'ın haberine göre, işsizlik oranı Temmuz ayında %4,3'e çıkarak ekonomik durgunluk endişelerini artırdı. "Sahm Kuralı" modeline göre işsizlik oranındaki artış, ABD'nin resesyona girmiş olabileceğini gösteriyor.
Öte yandan, ABD'nin sürekli artan borçları küresel kredi sistemini de etkiliyor. Telegraph yazarı Ambrose Evans-Pritchard, ABD'nin kontrolsüz borçlanmasının küresel finans sisteminde zincirleme etkilere yol açacağını belirtiyor. Washington'un bu borçlanma süreci, ABD Hazine tahvillerine olan ilgiyi azaltabilir ve küresel kredi mimarisine zarar verebilir.
ABD'nin küresel ekonomik hakimiyetine karşı bir tepki olarak, Rusya ve Çin takas ticareti yolunu tercih etmeye hazırlanıyor. Moskova ve Pekin, dolar denetiminden kurtulmak için bu adımı atmayı planlıyor. Bu durum, ABD'nin ekonomik baskı aracını zayıflatabilir ve küresel ticaret dinamiklerini değiştirebilir.
ABD doları, dünya genelinde değer kaybediyor. Bloomberg'in raporuna göre, Çinli yatırımcılar dolar cinsinden varlıklarını rekor seviyede elden çıkarıyor. ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, doların rezerv para birimi statüsünü kaybetme riskinin en büyük endişesi olduğunu itiraf etti. Afrika ülkeleri de altın rezervlerini artırarak dolardan bağımsızlaşma yoluna gidiyor.
Avrupa'da da durum farklı değil. Almanya'da ekonomik faaliyetler daralıyor ve Çin ile rekabet eden Alman imalat sektörü zorluklarla karşı karşıya. Avrupa Birliği ise bütçe kesintileri nedeniyle diplomatik ağında kesintilere gitmek zorunda kalıyor.